-
Laatst bijgewerkt op
België streeft naar het bereiken van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in 2030 en staat voor een solidaire aanpak gebaseerd op de mensenrechten. Door de principes van de verklaring van Parijs en Durban te volgen, sluit ons land aan bij de inspanningen van de internationale gemeenschap.
Lees meer over de Belgische ontwikkelingssamenwerking
De DRC en België als partnerlanden
De Democratische Republiek Congo (DRC) is het belangrijkste partnerland voor de Belgische Ontwikkelingssamenwerking.
De ontwikkelingssamenwerking tussen België en de DRC dateert van 1960, met een opschorting van 1991 tot 2001.
In 2019 werd 90,93 miljoen euro Belgische ontwikkelingshulp toegewezen aan de DRC waarvan 86,22 miljoen euro via de Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD) en 4,13 miljoen euro via andere Federale Overheidsdiensten (FOD), de Gemeenschappen en Gewesten, vooral het Waalse Gewest en de Franstalige Gemeenschap (CFWB), de Provincies en Gemeentes. In 2020 was het totale bedrag ongeveer 94 miljoen euro. België is daarmee een van de belangrijkste bilaterale donoren van de DRC.
De samenwerking tussen België en de DRC berust op 6 pijlers via dewelke de verschillende programma’s geïmplementeerd worden.
1. Directe bilaterale samenwerking
De Belgische bilaterale gouvernementele samenwerkingsprogramma’s worden uitgevoerd door Enabel, het Belgisch ontwikkelingsagentschap, in samenwerking met de Congolese autoriteiten.
In navolging van de samenwerkingsprogramma's 2010-2013 en 2014-2015 bestrijkt het huidige transitieprogramma de periode 2020-2022 en heeft het een budget van 66,5 miljoen euro. Het zorgt voor de continuïteit van lopende programma's in de sectoren landbouw, onderwijs, gezondheid en water.
Het huidig Belgisch-Congolees samenwerkingsprogramma is gebaseerd op de ontwikkelingsprioriteiten van de DRC, opgenomen in het Nationaal Strategisch Ontwikkelingsplan (PNSD), en van de Belgische ontwikkelingssamenwerking. Het wil bijdragen aan inclusieve en duurzame sociaaleconomische ontwikkeling, het scheppen van banen en een betere toegang tot sociale basisdiensten. Deze thema's vormen de rode draad van de "portefeuille DR Congo", die betrekking heeft op 10 van de 26 provincies van het land.
2. Multilaterale samenwerking
Op het vlak van multilaterale samenwerking doet België aan ‘kernfinanciering’, d.w.z. het betaalt zijn bijdrage aan de algemene middelen van multilaterale organisaties, in plaats van specifieke projecten te financieren, om hen in staat te stellen hun eigen strategie te ontwikkelen. Momenteel ondersteunt België 15 multilaterale organisaties. Het grootste deel van de ontwikkelingshulp van België in de wereld (20%) wordt echter besteed via de Europese Unie (EU). Naast de kernfinanciering werd in 2020 8,62 miljoen euro toegewezen aan agentschappen van de Verenigde Naties in de DRC (voorlopige cijfers).
Verschillende projecten worden echter ook ondersteund in het kader van gedelegeerde samenwerking. Momenteel financiert België via de EU een elektrificatieproject in Lubero aan de rand van het Nationaal Park Virunga in Noord-Kivu, en het project “Yangambi, wetenschappelijk centrum in dienst van mens en bossen”, dat mede tot de bouw van een fluxtoren geleid heeft. De toren is de eerste in Centraal-Afrika en meet de uitwisseling van broeikasgassen tussen het woud en de atmosfeer. Dit draagt bij tot een beter begrip van de bijdrage van het tropisch regenwoud aan klimaatmitigatie.
3. Indirecte samenwerking
De solidariteit van de Belgische bevolking met de Congolese bevolking uit zich doorheen een veelheid aan acties van ngo’s, universitaire en wetenschappelijke instellingen, vakbonden, verenigingen van steden en gemeenten en institutionele actoren zoals APEFE en VVOB.
De ngo's financieren hun acties via fondsenwerving bij het Belgische publiek. Om ze kracht bij te zetten, co-financiert de Belgische overheid deze acties.
Op dit ogenblik worden 43 programma’s gefinancierd in diverse sectoren zoals gezondheidszorg, milieu, landbouw, onderwijs, sociale bescherming en waardig werk, goed bestuur, mensenrechten, cultuur en wetenschappelijk onderzoek.
De lopende vijfjarenprogramma's (2017-2022) van de niet-gouvernementele actoren bedragen in totaal 176 miljoen euro en maken deel uit van een gemeenschappelijk strategisch kader (GSK) dat in 2016 werd ontwikkeld op basis van een gemeenschappelijke contextanalyse. In 2019 werd 36,72 miljoen euro uitgegeven aan indirecte samenwerking, in 2020 bedroeg dit 37,36 miljoen euro.
Deze organisaties werken in de DRC samen, zowel met organisaties van de Congolese civiele maatschappij als met de Congolese overheidsinstellingen. Ieder programma draagt op haar eigen wijze bij, aan het realiseren van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen.
Een belangrijk luik betreft de universitaire samenwerking en de samenwerking tussen wetenschappelijke instellingen.
4. Humanitaire samenwerking
In de DRC zorgen conflicten, chronische onderontwikkeling en natuurrampen samen voor een van de meest complexe humanitaire situaties ter wereld. Ziekte-uitbraken en epidemieën zoals COVID-19, cholera, mazelen en ebolavirusziekte (EVD) verergeren de zaken. Daarnaast heerst er al enkele jaren een acute voedselcrisis.
Humanitaire organisaties in de DRC opereren in een uitzonderlijk complexe en moeilijke omgeving. Onveiligheid, beperkte logistieke infrastructuur, uitgestrekte wildernis, bureaucratie en regelgeving die is vastgesteld als gevolg van COVID-19, hebben allemaal invloed op de toegang tot mensen in nood. Ondanks deze uitdagingen hebben humanitaire partners tussen januari en september 2020 samen levensreddende hulp en bescherming geboden aan bijna 5,2 miljoen mensen.
Op het gebied van humanitaire hulp streeft België via verschillende kanalen naar een principieel, gecoördineerd, effectief en snel antwoord op humanitaire uitdagingen. In 2019 bedroeg de Belgische bijdrage 15,79 miljoen euro. Hiervoor draagt België voornamelijk bij aan de financiering van algemene werkingsmiddelen van internationale humanitaire organisaties zoals OCHA, UNHCR, UNFPA, WFP, FAO, UNICEF, ICRC en IFRC. De Belgische ontwikkelingshulp financiert ook flexibele fondsen zoals CERF en Starfund die actief zijn in de DRC. In 2020 werd specifiek voor humanitaire hulp in DRC 20,3 miljoen euro uitgegeven via een bijdrage aan het Humanitair Fonds van DRC (beheerd door OCHA) ter waarde van 8,5 miljoen euro, via een bijdrage aan een multilateraal programma van het WFP en een bijdrage aan drie Belgische NGO’s.
COVID-19-hulp: België heeft als een van de eerste donoren bijgedragen aan de operationele lancering van hulp aan de respons op COVID-19 (materiële ondersteuning, logistieke ondersteuning, vrachtvervoer). De Belgische steun bedroeg tot dusver bijna 1,2 miljoen euro.
5. BIO – Belgische Investeringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden
De Belgische Investeringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden (BIO) heeft als missie de bevordering van een sterke privésector in ontwikkelingslanden en opkomende groeilanden, om hen toe te laten te groeien en zich duurzaam te ontwikkelen, teneinde de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen te realiseren.
Meer info over BIO en haar projecten in de DRC vind je op bio-invest.be
Meer info over hoe een investering aan te vragen vind je op bio-invest.be/nl/investering-aanvragen
6. Subsidiëring vredesopbouw
De Belgische financieringen op het vlak van vredesopbouw ondersteunen het buitenlandbeleid van België, dat op zijn beurt past in de kaders goedgekeurd op het internationale niveau. Deze omvatten de “Algemene Strategie voor het Buitenlands en Veiligheidsbeleid van de Europese Unie”, het “Programma voor duurzame ontwikkeling tegen 2030” en de agenda “Opbouw en verduurzaming van de vrede” van de Secretaris-generaal van de Verenigde Naties.
Via dit soort financiering wil België bijdragen tot de realisatie van duurzame vredessituaties. Het kan gaan om het aanpakken van oorzaken van instabiliteit, het bijdragen tot preventie, bemiddeling en oplossing aangaande geschillen, het verhelpen van de gevolgen van conflicten, of het ondersteunen van inspanningen ter vermijding van mogelijk terugval in crisistoestanden. België geeft eveneens de voorkeur aan cofinanciering samen met andere donoren.
Voor meer informatie over de Belgische financieringen op het vlak van vredesopbouw bezoek diplomatie.belgium.be
Beurzen
Ben je inwoner van een land in het Zuiden, die een Master behaald heeft en professionele ervaring heeft opgedaan, en wens je je te specialiseren door in België verder te studeren?
Jaarlijks doet ARES een oproep van kandidaten voor een beurs. Meer info: ares-ac.be/fr/cooperation-au-developpement/bourses
VLIR-UOS biedt ook jaarlijks beurzen aan kandidaten uit 31 landen, waaronder de DRC. Meer info: vliruos.be/en/scholarships/6
Financiering van lokale organisaties
Het microprojectenprogramma, vroeger bestemd voor de lokale organisaties, is definitief afgesloten. Op dit ogenblik beschikt de Ambassade niet meer over een financieringsinstrument, noch over een budgetlijn om lokale organisaties te financieren.
Deze organisaties worden echter aangemoedigd om samenwerkingen aan te gaan met de Belgische en internationale ngo's, die projectoproepen krijgen betreffende diverse thematieken. Dergelijke samenwerkingen kunnen ook een goede opportuniteit zijn het kader van de meerjarenprogramma’s van die Belgische ngo's.
Business Partnership Facility (BPF)
Het BPF steunt duurzame initiatieven van bedrijven met een grote sociale impact. Met de financiering van het Belgische Directoraat-Generaal voor Ontwikkelingssamenwerking (DGD) wil het BPF de privésector stimuleren om meer betrokken te geraken bij de realisatie van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen.
Het operationeel beheer van het BPF werd toevertrouwd aan de Koning Boudewijnstichting
Voor meer informatie over de selectieprocedure: businesspartnershipfacility.be/nl/selectieprocedure/
Voor meer informatie over de projecten in de DRC: businesspartnershipfacility.be/nl/gesteunde-projecten/
Prijs Digitalisering voor Ontwikkeling (D4D)
De D4D-prijs is een tweejaarlijks initiatief van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (KMMA) met steun van de Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD).
Hij bekroont initiatieven die digitalisering inzetten als een hefboom voor ontwikkeling om bij te dragen aan het bereiken van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG)
De D4D-prijs heeft geen thematische beperkingen. Alle projecten / ideeën rond digitalisering voor ontwikkeling komen in aanmerking.
Zoals voordien, zal de volgende projectoproep via deze site bekend gemaakt worden.
Meer informatie over de laureaten van vorige jaren en meer details over de prijs op prized4d.africamuseum.be/nl/winners
Gegevensbank Ontwikkelingshulp van de Belgische Overheid (ODA)
De Belgische Ontwikkelingssamenwerking wenst op een transparante manier te communiceren over haar interventies.
Wens je meer te weten te komen over de Belgische Ontwikkelingssamenwerking in de DRC, dan kan je op de site openaid.be DRC selecteren als land en dan heb je toegang tot informatie over de verschillende projecten en programma’s die worden ondersteund.
Op de site diplomatie.be kan je onder de titel ODA-databank boordtabellen genereren van de Belgische overheidshulp aan Congo, door RDC als land te selecteren.
Meer informatie over projecten van Enabel in DRC kan je ook vinden op de website
